ดาวเทียม ชี้! เอลนีโญ–ลานีญา กำหนดชะตา ฝน-น้ำท่วมไทย
น้ำท่วมไทย ปี 65-68 แกว่งแรงสุดขั้ว!
GISTDA เผยข้อมูลจากดาวเทียม ชี้ เอลนีโญ–ลานีญา กำหนดชะตาฝน
วันนี้ (2 ต.ค.68) กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม (อว.) โดยสำนักงานพัฒนาเทคโนโลยีอวกาศและภูมิสารสนเทศ หรือ GISTDA เผยข้อมูลจากดาวเทียมล่าสุด สะท้อนให้เห็นความผันผวนของสภาพอากาศและปริมาณฝนในประเทศไทยอย่างชัดเจนในรอบ 4 ปีที่ผ่านมา
พื้นที่น้ำท่วมขังเดือนกันยายน มีความแตกต่างสูงสุดจากเพียง 6 แสนไร่ ไปจนถึงกว่า 5 ล้านไร่ ปัจจัยสำคัญที่อยู่เบื้องหลัง คือ ปรากฏการณ์เอลนีโญ–ลานีญา และการเคลื่อนตัวของพายุหมุนเขตร้อน บางปีพายุเพียงลูกเดียวสามารถสร้างผลกระทบมหาศาลต่อหลายล้านไร่ของพื้นที่เกษตรและชุมชน
ข้อมูลเหล่านี้ไม่เพียงบันทึกสถานการณ์ในอดีต แต่ยังเป็นสัญญาณเตือนถึงความท้าทายด้านการจัดการน้ำและการปรับตัวต่อสภาพภูมิอากาศที่รุนแรงขึ้น
ภาพจากดาวเทียมของ GISTDA เมื่อเดือนกันยายนที่ผ่านมา ได้นำเสนอข้อมูลเปรียบเทียบ “พื้นที่น้ำท่วมขังทั่วประเทศ” ย้อนหลัง 4 ปี แสดงให้เห็นความแตกต่างของฤดูกาลฝนและอิทธิพลของพายุ โดยมีตัวเลขรวมทั้งประเทศ ดังนี้
ปี 2568: 4,852,558 ไร่
ปี 2567: 3,053,486 ไร่
ปี 2566: 675,933 ไร่
ปี 2565: 5,331,737 ไร่
จากข้อมูลชุดนี้ พบว่า ปี 2565 มีพื้นที่น้ำท่วมขังสูงสุดในรอบ 4 ปี
ประมาณ 5.33 ล้านไร่ ขณะที่ปี 2566 มีน้ำท่วมน้อยที่สุด เพียงประมาณ 6.8 แสนไร่ โดยในปีนี้ 2568 มีน้ำท่วมขังค่อนข้างมากสูงถึง 4.85 ล้านไร่ นั่นเกิดจากอิทธิพลของปรากฏการณ์ต่างๆประกอบร่วมด้วย
เริ่มต้นที่พายุเชื่อมโยงภูมิอากาศและปรากฏการณ์ ENSO กับเหตุการณ์ “น้ำท่วม”
ปรากฏการณ์ ENSO (El Niño–La Niña เอลนีโญ-ลานีญา) มักถูกยกเป็นกลไกหลักที่ส่งผลต่อรูปแบบฝนทั่วประเทศไทย ซึ่งในปีที่มีลานีญา ระบบฝนมักมีปริมาณมากกว่าปกติ ทำให้ฝนตกชุกและโอกาสเกิดน้ำท่วมสูงขึ้น ส่วนในปีที่มีเอลนีโญ มักมีฝนลดลงหรือฝนกระจายตัวไม่ต่อเนื่อง ทำให้โอกาสน้ำท่วมน้อยลง GRACEONTHEMOON
เมื่อพิจารณาข้อมูลพื้นที่น้ำท่วม พบว่า
ปี 2565 ซึ่งเป็นปีที่มีน้ำท่วมสูงสุด 5.33 ล้านไร่ ตรงกับปีที่พายุโนรูเข้ามาและส่งผลหนัก ไทยเผชิญพายุหมุนเขตร้อน 6 ลูก ในปีนั้น รวมทั้งพายุโนรู (Noru) ซึ่งเป็นพายุลูกเดียวที่เคลื่อนเข้าไทยโดยตรง และส่งผลให้เกิดน้ำท่วมในหลายจังหวัด ทั้งภาคอีสาน ภาคกลาง ภาคเหนือ จากอิทธิพลจากลานีญา
